Liczniki prądu są urządzeniami, z którymi prawdopodobnie każdy miał kiedyś do czynienia. Jest on podstawowym elementem każdej sieci elektrycznej w domu, burze lub w fabryce. Obecnie najpopularniejsze są trzy rodzaje liczników: indukcyjny – popularny licznik starej daty, elektroniczny oraz inteligentny, które to ostatnie dwa przyszły razem z rozwojem elektroniki oraz powszechnej komputeryzacji. Poniżej zostanie opisana zasada działa każdego z trzech rodzajów.
Licznik prądu indukcyjny (mechaniczny)
Każdy licznik indukcyjny składa się metalowej tarczy (najczęściej aluminiowej), która obraca się z prędkością proporcjonalną do zużycia prądu. W ruch wprawia ją pole magnetyczne wytworzone przez dwie cewki. Przez jedną cewkę płynie prąd proporcjonalny do natężenia prądu pobieranego przez odbiorcę, w drugiej natomiast proporcjonalny do napięcia. Metalowa tarcza z prędkością proporcjonalną do pobieranego prądu zapisuje zużycie na podłączonym do niej bębnie z cyframi. Można to porównać do licznika samochodowego.
Elektroniczny licznik prądu
Różnicą widoczną na pierwszy rzut oka jest ekran ciekłokrystaliczny, którego w liczniku indukcyjnym nie ma. Drugą istotną różnicą jest dokładność pomiaru, czyli spożywanego prądu. Jest znacznie dokładniejszy od licznika mechanicznego.
Zasada działania opiera się na układach scalonych, które pod wpływem przepływającego prądu generują impulsy proporcjonalne do pobieranego prądu. Następnie elektroniczny licznik prądu przelicza ilość impulsów na kWh i wskazuje zużycie energii na ekranie ciekłokrystalicznym.
Licznik inteligentny
Jest to najnowocześniejszy obecnie dostępny licznik prądu. Samo odczytanie prądu nie różni się zbytnio od licznika elektronicznego prądu, jednak jest on w stanie wysłać informacje o zużyciu prądu do dostawy. Informacje przekazane dostawcy to również napięcie prądu dowolnej godzinie lub w danym dniu. Dostawca otrzymując takie informacje może zarządzać siecią w lepiej zorganizowany sposób, jak i również wysyłać informacje o aktualnej cenie prądu.